ทำไม ? ต้องเรียกว่า “แม่สาย เมืองแห่งภัยพิบัติ”    

นั่นก็เพราะว่าในรอบ 10 – 20 ปี ที่ผ่านมา  “อ.แม่สาย”  ได้รับผลกระทบจากภัยพิบัติทางธรรมชาติในเกือบทุกด้าน  และส่วนใหญ่เป็นภัยพิบัติข้ามพรมแดน  ทั้งในเรื่องของ  ฝุ่นข้ามพรมแดน  น้ำท่วมข้ามพรมแดน  ดินสไลด์  หินถล่ม  น้ำป่าหลาก  และแผ่นดินไหว

ศูนย์พัฒนาการสื่อสารด้านภัยพิบัติ  จะพาผู้อ่านทุกคนลงพื้นที่ไปสำรวจอำเภอแม่สายพร้อมกัน  ว่าในแต่ละพื้นที่มีภัยพิบัติอะไรกันบ้าง ?

เริ่มต้นที่แรกเราลงพื้นที่ไปพร้อมกับนายกเทศมนตรีตำบลแม่สาย  พาไปดูบริเวณแม่น้ำสาย  ที่อยู่ด้านหลังของตลาดสายลมจอย  ซึ่งเป็นแม่น้ำด่านพรมแดนทางธรรมชาติที่กั้นระหว่างไทยกับเมียนมา  ต้นน้ำอยู่ในประเทศเมียนมา หลังจากนั้นจะไหลผ่านประเทศไทยระหว่างอำเภอแม่สายกับแขวงท่าขี้เหล็กแล้วก็ไปรวมกับแม่น้ำรวกภายในอำเภอแม่สาย  ก่อนจะไหลรวมเข้ากับแม่น้ำโขงที่อำเภอเชียงแสน   

ก่อนหน้านี้หากระดับน้ำในแม่น้ำสายขึ้นสูง ก็จะเข้าท่วมพื้นที่เทศบาลตำบลแม่สายบ้าง  แต่ในเดือนสิงหาคม 2565  ฝนตกหนักในประเทศเมียนมา และประเทศไทย  ทำให้น้ำในแม่น้ำสายเพิ่มระดับขึ้นอย่างรวดเร็วโดยที่ไม่ทันตั้งตัว  จนทะลักเข้าท่วมพื้นที่ได้รับความเสียหายทั้งหมด  ถือเป็นน้ำท่วมหนักสุดในรอบ 30 ปี

(ร่องรอยของความเสียหาย บริเวณต้นทางของแม่น้ำสาย ที่อยู่ในเทศบาลตำบลแม่สาย  แม่จะมีสัญญาณแจ้งเตือน แต่ก็ไม่สามารถแจ้งได้ทัน เพราะมวลน้ำมาเร็วและแรง)

แม่น้ำสาย.. ไหลต่อไปยังอีก 2 ตำบล

จุดที่สอง เป็นเขตเทศบาลตำบลแม่สายมิตรภาพ  ซึ่งเป็นพื้นที่รับน้ำแม่น้ำสาย ต่อจากเทศบาลตำบลแม่สาย  ในเดือนสิงหาคม 2565  ปริมาณน้ำแม่น้ำสายที่มาอย่างรวดเร็วและรุนแรง เทศบาลแม่สายไม่สามารถต้านได้  ปริมาณน้ำได้ไหลเข้าพื้นที่ตำบลแม่สายมิตรภาพ  ซึ่งในขณะนั้นทำได้เพียงแค่นำถุงบิ๊กแบ็คมาวางกั้นน้ำไว้  แต่ด้วยปริมาณน้ำที่ไหลมาอย่างต่อเนื่องได้ไหลทะลักไปยังพื้นที่ตำบลเกาะช้าง  อีกทั้งตำบลเกาะช้างยังโดนผลกระทบจากแม่น้ำรวกอีกด้วย จึงยิ่งทำให้เกิดผลกระทบเป็นวงกว้าง

ฝุ่นควันข้ามแดน..ทำให้เกิด PM 2.5

ในอำเภอแม่สาย… ยังมีปัญหาของเรื่องฝุ่นควันที่นอกจากจะเจอกับฝุ่นควันจากการเผาในประเทศ ทั้งพื้นที่การเกษตร และไฟป่า  ที่มักจะเกิดขึ้นในช่วงตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ – เมษายน  ยังต้องเจอกับปัญหาฝุ่นข้ามพรมแดน ที่เกิดจากการเผาในประเทศเมียนมา  ทำให้ในช่วงเดียวกันอำเภอแม่สาย ก็จะได้รับผลกระทบจากฝุ่นทั้งสองด้าน กลายเป็นปัญหาสะสมที่ยังไม่สามารถแก้ได้

ดินสไลด์ – หินถล่ม – น้ำป่าไหลหลาก  ภัยพิบัติประจำฤดูฝน

หลายตำบลในอำเภอแม่สาย  จะเป็นพื้นที่เขาสูง  ทำให้ในช่วงหน้าฝนมักเกิด  ดินถล่ม  – ดินสไลด์ – หินถล่ม   เนื่องด้วยเมื่อมีฝนตกลงมาอย่างต่อเนื่องจะทำให้ชั้นดินอิ่มตัว จนเกิดการเลื่อนไถลของมวลดินและหินลงมาตามลาดเขาตามแรงโน้มถ่วง  ….ทุกปีเราจึงมักจะได้ยินข่าวว่าดิน หิน หรือโคลน  ไหลลงมาทับบ้านเรือน หรือปิดขวางทาง ทำให้ไม่สามารถสัญจรไปมาได้  และหากในช่วงนั้นเกิดฝนตกหนักก็อาจจะทำให้เกิดน้ำป่าไหลหลาก สร้างผลกระทบเพิ่มขึ้นอีก

แผ่นดินไหว ยังต้องเฝ้าระวัง

โดยรอบอำเภอแม่สาย จะมี 4 รอยเลื่อนทรงพลัง ที่มีผลให้เกิดแผ่นดินไหว  ได้แก่  รอยเลื่อนแม่อิง จ.เชียงราย, รอยเลื่อนแม่จัน จ.เชียงราย,  รอยเลื่อนน้ำมา ประเทศเมียนมา  และรอยเลื่อนแม็งซิง  ประเทศจีน   ซึ่งหากรอยเลื่อนเหล่านี้เกิดการเคลื่อนตัว อำเภอแม่สาย  ก็ได้รับแรงสั่นสะเทือนไปด้วย จะมากหรือน้อยก็ขึ้นอยู่กับจุดศูนย์กลางที่เกิด  โดยที่ผ่านมาแผ่นดินไหวที่หนักที่สุดใน อ.แม่สาย เกิดขึ้นในปี 2511 และ ปี 2557   และล่าสุดในปี 2565 ที่ได้รับแรงสั่นสะเทือนถึงอำเภอแม่สาย