14 มี.ค. 2564 ดาวเทียมซูโอมิ เอ็นพีพี (Suomi NPP) ของระบบเวียร์ (VIIRS) เผยภาพจุดความร้อนในพื้นที่ภาคเหนือมากถึง 397 จุด ในจำนวนนี้อยู่ในพื้นที่ จ. เชียงใหม่ 52 จุด จากข้อมูลยังพบว่า จุดความร้อนดังกล่าวพบมากที่ อ.แม่แตง และ อ.เชียงดาว สอดคล้องกับข่าวสถานการณ์ไฟป่ารอบสัปดาห์ที่ผ่านมา ที่เจ้าหน้าที่และเหล่าจิตอาสาต้องฝ่าฟันภารกิจ ทั้งเดินเท้าไปตามยอดดอย และลาดตระเวน 24 ชั่วโมง เพื่อป้องกันและดูแลพื้นที่ป่า

DXC Online ได้มีโอกาสพูดคุยกับ ศิริวรรณ รู้ดี ผู้ใหญ่บ้าน หมู่ 14 ต.เชียงดาว อ.เชียงดาว จ.เชียงใหม่ หนึ่งในสมาชิกทีมอาสาดับไฟป่า บ้านหัวทุ่ง อ.เชียงดาว ในนาม ทีมเสือไฟหัวทุ่ง กลุ่มคนผู้ปกป้องพื้นที่ป่าชุมชนกว่า 800 ไร่ ด้วยกำลังไม่ถึง 30 คน  

 “คนแก่ อายุ 60 – 70 ที่ไม่มีภาระ เขาก็มาช่วย เขามีประสบการณ์ มาสอนมาช่วย จนกลายเป็นวัฒนธรรมในชุมชน มันคือการปลูกฝังการอนุรักษ์ป่าชุมชน เพราะป่าคือแหล่งของกิน คือซุปเปอร์มาร์เก็ตของชุมชน”  

ศิริวรรณเล่าว่า นับตั้งแต่เดือนมกราคม คนในชุมชนต่างร่วมแรงร่วมใจออกมาช่วยกันปกป้องพื้นที่ป่า ที่นับว่าเป็นแหล่งหากินของชาวบ้าน ชุมชนที่นี่ มีพื้นที่ติดกับเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเชียงดาว ซึ่งมักเกิดเหตุไฟลามเข้ามายังป่าชุมชน ที่ผ่านมา เจ้าหน้าที่ที่มีเพียง 40-50 คน ต้องดูแลทั้งเขตป่าอนุรักษ์และเขตป่าชุมชน ไม่เพียงพอ ชาวบ้านจึงอกมาเป็นกำลังเสริม ช่วยกันทำแนวกันไฟ ลาดตระเวนตลอด 24 ชั่วโมง รวมถึงประชาสัมพันธ์งดเผา

“เราทำงานร่วมกับเจ้าหน้าที่กรมป่าไม้และชาวบ้านในหลายชุมชน ตอนเช้าจะแบ่งชาวบ้านเป็น 2 ทีม คือ ทีมทำแนวกันไฟ-ดับไฟ และทีมลาดตระเวน รวมตัวกันที่ศาลาอเนกประสงค์ของหมู่บ้าน เพื่อเตรียมอุปกรณ์ดับไฟป่า และเสบียงให้ทีมลาดตระเวน จากนั้นจะขี่มอเตอร์ไซค์เข้าไปในป่า ทีมดับไฟป่าจะถูกแบ่งเป็นทีมย่อย ทีมละ 5 คน กระจายไปในแต่ละจุด ส่วนทีมลาดตระเวนจะมี 2 – 3 คน โดยเราจะทำงานร่วมกับทีมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย และเจ้าหน้าที่รักษาพันธุ์สัตว์ป่า เมื่อต้องการกำลังสนับสนุน”

อีกข้อมูลที่ทำเอาทีมงานแปลกใจไม่น้อย คือกำลังของอาสาที่นี่ส่วนใหญ่เป็นผู้หญิง เนื่องจากผู้ชายออกไปทำงานหาเลี้ยงครอบครัว แม่บ้านจึงกลายเป็นกำลังหลัก แต่ก็มีการประสานงานช่วยเหลือ พูดคุยกันผ่านไลน์ หรือการประกาศเสียงตามสาย หากต้องการความช่วยเหลือด้านกำลังคน

“เราเรียนรู้จากผู้ใหญ่ ทุกวันนี้เขาอายุ 50-70 ปี ก็ยังไปกับเรา ไปช่วยเป็นกำลังเสริมทำแนวกันไฟ กลายเป็นความสัมพันธ์ ความสามัคคี และความร่วมมือที่ต้องทำกันทุกปี เงินไม่ได้ อะไรก็ไม่ได้ แค่มากินข้าวร่วมกันก็มีความสุขแล้ว”

แม้ภารกิจจะสำคัญ แต่ที่ศิริวรรณ ในฐานะผู้นำชุมชน ต้องเน้นย้ำกับลูกบ้านเสมอ คือ ความปลอดภัยต้องมาอันดับหนึ่ง เพราะหากเกิดการสูญเสีย ไม่คุ้ม อันตรายให้ถอยแล้วแจ้งเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้อง

“ทุกคนในชุมชนจะรักป่าผืนนี้มาก ป่าชุมชน คือแหล่งอาหารของคนบ้านนอก สร้างรายได้ให้หมู่บ้าน มันมีคุณค่า เวลาไฟไหม้พืชพันธุ์บางชนิดหายไป ป่าต้นน้ำแห้ง เราก็ทำการเกษตรไม่ได้”

ปัจจุบันทีมเสือไฟหัวทุ่งออกลาดตระเวนทุกวัน ขณะที่กำลังทรัพย์ที่มี หรือที่หน่วยงานสนับสนุนเริ่มไม่เพียงพอ นอกจากค่าน้ำมัน หรือเสบียง ที่ทีมอาสาดับๆฟป่าต้องการ คือ ขอสนับสนุนอุปกรณ์และของใช้จำเป็น เช่น ไม้กวาด คราด น้ำดื่ม อาหารแห้ง เครื่องเวชภัณฑ์ หน้ากากป้องกันฝุ่น PM 2.5 เครื่องดื่ม เกลือแร่ และรองเท้าบูทเบอร์ 9-10.5 

สุดท้าย นอกจากกำลังใจ DXC Online ขอเป็นอีกแรงสนับสนุนให้ทุกคนตระหนักถึงความสำคัญของผืนป่า ไม่เผา ไม่เอามลภาวะ…เพื่ออนาคตข้างหน้า การเป็นเมืองปลอดฝุ่นอาจอยู่ใกล้แค่เอื้อม